Τo σύμφωνο συμβίωσης
Ο νόμος 3741/2008 έδωσε την δυνατότητα νομιμοποίησης της συμβίωσης χωρίς γάμο με κατάρτιση συμφωνίας-σύμφωνο συμβίωσης- σε συμβολαιογράφο .
Προϋποθέσεις έγκυρης κατάρτισης σύμφωνου συμβίωσης είναι μέχρι σήμερα :
1. Να πρόκειται για πρόσωπα διαφορετικού φύλλου (συμβίωση άνδρα και γυναίκας )
2.Τα πρόσωπα να έχουν δικαιοπρακτική ικανότητα
3.Να μην υπάρχει προηγούμενος γάμος ή σύμφωνο συμβίωσης των ενδιαφερομένων προσώπων ή ενός από αυτά .
4.Να μην είναι μεταξύ τους συγγενείς εξ αίματος σε ευθεία γραμμή απεριορίστως και εκ πλαγίου μέχρι τον τέταρτο βαθμό καθώς και συγγενείς εξ αγχιστείας απεριορίστως.
5.Να μην αφορά συμβίωση εκείνου που υιοθέτησε με εκείνον που υιοθετήθηκε
Ακυρότητα συμφώνου συμβίωσης
Στην περίπτωση που δεν τηρηθούν οι παραπάνω προϋποθέσεις το σύμφωνο συμβίωσης είναι άκυρο και την αναγνώριση της ακυρότητας του από το Δικαστήριο μπορούν να ζητήσουν:
α. αυτοί που το υπέγραψαν ως συμβαλλόμενοι β. όποιος έχει συμφέρον οικογενειακής ή περιουσιακής φύσης γ. ο Εισαγγελέας αυτεπαγγέλτως εάν οι όροι του συμφώνου αντίκεινται σε κανόνες δημόσιας τάξης .
Πως καταρτίζεται το σύμφωνο συμβίωσης
Με συμβολαιογραφικό έγγραφο .Επίσημο αντίγραφο του συμβολαιογραφικού εγγράφου κατατίθεται στον ληξίαρχο του τόπου κατοικίας των συμβαλλομένων και καταχωρείται σε ειδικό βιβλίο του Ληξιαρχείου .
Πως λύνεται το σύμφωνο συμβίωσης
Α. από τους δύο με κοινή συμφωνία που γίνεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο
Β. από τον ένα μόνο με μονομερή δήλωση στο συμβολαιογράφο η οποία επιδίδεται με δικαστικό επιμελητή στον άλλο
Γ. αυτοδικαίως ,αν παντρευτούν είτε μεταξύ τους είτε με άλλα πρόσωπα
Όμως η ισχύς της λύσεως αρχίζει από την καταχώριση της στο αρμόδιο ληξιαρχείο .
Έννομες συνέπειες του συμφώνου συμβίωσης
Ως προς το επώνυμο
Καθένας διατηρεί το δικό του επώνυμο ,όμως στις κοινωνικές τους σχέσεις μπορούν να χρησιμοποιούν και το επώνυμο του άλλου ή να το προσθέτουν στο δικό τους .
Ως προς τις περιουσιακές σχέσεις
Είτε στο αρχικό σύμφωνο συμβίωσης είτε σε μεταγενέστερο συμβολαιογραφικό έγγραφο τα μέρη μπορούν να προβλέπουν τι θα γίνει μετά τη λύση του συμφώνου συμβίωσης με όσα περιουσιακά στοιχεία αποκτηθούν κατά τη διάρκεια της συμβίωσης τους .
Αν δεν έχουν συμφωνήσει το κάθε μέρος έχει αξίωση κατά του άλλου για ότι απέκτησε με τη δική του συμβολή .
Ως προς τη διατροφή του άλλου συντρόφου
Μπορεί να συμφωνηθεί είτε από το ένα μέρος στο άλλο είτε αμοιβαία υποχρέωση διατροφής μόνο για τη περίπτωση που το άλλο μέρος δεν μπορεί να εξασφαλίσει τη διατροφή του.
Ως προ τις σχέσεις τους με τα παιδιά τους
α. Το παιδί που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του συμφώνου συμβίωσης έχει πατέρα τον άνδρα που υπογράφει το σύμφωνο.
β. Το παιδί έχει το επώνυμο που συμφώνησαν οι γονείς του .
γ. Η γονική μέριμνα ασκείται από κοινού. Σε περίπτωση λύσης του συμφώνου εφαρμόζονται τα άρθρα ΑΚ 1513.
Ως προς το κληρονομικό δικαίωμα
Ο επιζών σύντροφος έχει κληρονομικό δικαίωμα εκ του νόμου στην κληρονομία του άλλου . Κληρονομεί
Α. Το 1/6 όταν έχουν παιδιά .
Β. Το 1/3 με όλους τους υπόλοιπους συγγενείς
Γ. Όλη την κληρονομία όταν δεν υπάρχουν συγγενείς από καμία τάξη και είναι ο μοναδικός κληρονόμος.
Επίσης έχει δικαίωμα νόμιμης μοίρας ίσο με το μισό της εξ αδιαθέτου μερίδας .
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ !
Μετά την έκδοση του Ν.4356/2015 οι παραπάνω ρυθμίσεις του Ν.3741/2008 αφορούν μόνο τα σύμφωνα συμβίωσης που έχουν συναφθεί μέχρι την 24/12/2015.
Οι διατάξεις των παραγράφων 1 και του άρθρου 7 του Ν.4356/2015 που αφορούν τη λύση του συμφώνου συμβίωσης εφαρμόζονται και στα σύμφωνα συμβίωσης που έχουν γίνει μέχρι την 24/12/2015.
Επομένως και αυτά τα σύμφωνα συμβίωσης λύνονται :
1. α) με συμφωνία των μερών, που γίνεται αυτοπροσώπως με συμβολαιογραφικό
έγγραφο, β) με μονομερή συμβολαιογραφική δήλωση, εφόσον έχει επιδοθεί
προηγουμένως με δικαστικό επιμελητή πρόσκληση για συναινετική λύση στο άλλο
μέρος και έχουν παρέλθει τρεις (3) μήνες από την επίδοση και γ) αυτοδικαίως, αν
συναφθεί γάμος μεταξύ των μερών.
2. Η λύση του συμφώνου
συμβίωσης ισχύει από την κατάθεση αντιγράφου του συμβολαιογραφικού εγγράφου,
που περιέχει τη συμφωνία ή τη μονομερή δήλωση, στο ληξίαρχο όπου έχει
καταχωριστεί και η σύστασή του.